انواع روش هاي مطالعه

خواندن انواع مختلف داردو هريك از اين انواع مستلزم حصول هدف خاصي است. خواندن اجمالي، كه عناوين فصول و قسمت هايي از كتاب را مي خوانند وكل كتاب را به طور سطحي بررسي مي كنند. سريع خواندن، مروركتاب است با سرعت به منظور آشنايي كلي، سريع خواندن، خواندن اجمالي كامل تر است.سريع خواندن روشي است كه در مدت كم مطالب زيادتري فراگرفته مي شود. تمرين براي سريع و دقيق خواندن ميزان يادگيري را افزايش مي دهد.

دقيق خواندن، روشي است كه مطلب را كامل ياد مي گيرند و يادآوري آن براي استفاده هاي بعدي ميسر است.

خواندن تجسسي، روشي است كه قبل، بعد و پس از مطالعه مطلب به طرح سوال مبادرت مي شود و براي پاسخ سوالات، تحليل و بررسي انجام مي گيرد. اين روش عمق يادگيري را افزايش مي دهد.

خواندن انتقادي، بررسي و تجزيه و تحليل معاني است به منظور يادگيري عميق مطالب و قضاوت درباره صحت يا سقم و نقاط ضعف يا مثبت مطلب.

لازم به تذكر است كه عدم تثبيت رغبت،خود يك مشكل تربيتي است. بنابراين بايد شرايطي فراهم آيد كه رغبت نوجوانان و جوانان به طرف تثبيت شدن پيش برود.

رغبت و استعداد

در انتخاب رشته تحصيلي رغبت و استعداد نسبت به يكديگرسه حالت دارند.

۱-استعداد در سطح پايين و رغبت در سطح بالاست.

۲-استعداد در سطح بالا و رغبت در سطح پايين تر قرار دارد.

۳-رغبت و استعداد هماهنگ هستند.

حالت اول موردي است كه ظرفيت هوشي كم است و مراجع هدف هاي جاه طلبانه دارد.

حالت دوم عكس اين حالت است، مراجع ظرفيت هوشي بالايي دارد، ولي به هدف هاي كوتاه مدت و سطح پاييني بسنده كرده است.

زماني كه بين رغبت و استعداد ناهماهنگي وجود دارد، تعيين كننده، ظرفيت هوشي و استعداد است و كار مشاور تفهيم و شناساندن و پذيرش وضعيت هوشي دانش اموز به خودش و اولياي اوست تا برآن اساس طرح ريزي كنند. تغيير رغبت در جهت استعداد، از اقدامات ديگري است كه مشاوربايد هنر آن را دارا باشد و در اين مورد اقدام كند.

ارزيابي و حوزه رغبت

براي پي بردن به رغبت دانش اموز چهار راه وجود دارد.

۱- رغبت هاي اظهار شده توسط دانش اموز: در اين روش از دانش اموز سوال مي شود كه چه چيز را دوست دارد و چه چيز را دوست دارد.

۲- رغبت هاي ابراز شده: مشاهده فعاليت ها و نحوه گذران اوقات فراغت دانش اموز، رغبت هاي اورا نشان مي دهد. بچه هايي هستندكه با پيچ و مهره كار مي كنند و بچه هاي ديگري هستندكه به طرف هنر مي روند ويا با حل مسئله و اعداد وارقام وقت خود را مي گذارنند. اين گونه فعاليت ها نشانگر رغبت هاي آنهاست.

۳- رغبت هاي آزمون شده: آزمون رغبت كه داراي نُرم است وسيله ديگري براي ارزيابي رغبت به شمارمي رود.

۴- و بالاخره رغبت هاي فهرست شده: سوالاتي است كه در مورد رغبت هاي مختلف براي پاسخ دادن به دانش آموز داده شده مي شود. فرق رغبت هاي فهرست شده و آزمون رغبت آن است داراي نُرم است، ولي رغبت هاي فهرست شده نُرم ندارد. 

رغبت ها از نظر ميزان گستردگي در امور تحصيلي دو حالت دارند. تعدادي از رشته هاي تحصيلي كه از جهاتي وجوه مشترك دارند، حوزه رغبت ناميده مي شوند. علوم انساني يك حوزه رغبت است و در داخل علوم انساني مثلاً روانشناسي يك رشته تحصيلي است كه به دانستني هايي در باره رفتار انسان منتهي مي شود.

براي شناخت رغبت تحصيلي ابتدا حوزه رغبت و بعد رغبت به رشته تحصيلي زير پوشش آن حوزه مورد توجه قرارمي گيرد.

گروه ها يا حوزه هاي تحصيلي در دانشگاه عبارتند از:

پزشكي - علوم انساني - فني مهندسي - كشاورزي و هنر كه در هر گروه تعدادي رشته هاي تحصيلي وجود دارد. در ازمون ورودي، دانش اموز ابتدا گروه تحصيلي و سپس در داخل گروه، رشته تحصيلي مورد نظر خود را انتخاب مي كند.

براي راهنمايي دانش اموز در انتخاب رشته تحصيلي مي توان منحني رغبت و منحني استعداد را رسم كرد. نقطه مناسب در هدف تحصيلي محل تلاقي دو منحني يا محلي است كه دو منحني به يك ديگر نزديك مي شوند. 

منبع: راهنمايي و مشاوره تحصيلي 

دكترسيد مهدي حسيني (بيرجندي) 

يكي ازعواملي كه نقش اصلي را در راهنمايي تحصيلي بر عهده دارد. هوش و استعداد دانش آموزاست بنابراين ازجمله خدماتي كه دراين مورد بايد مورد توجه قرار گيرد،تعيين ميزان هوش كلي و هوش اختصاصي يا استعداد دانش آموزان است. براي اين منظور مي توان از هر دو روش عيني و ذهني استفاده كرد. روش هاي عيني استفاده از آزمون هاي مختلف هوش و استعداد است وروشهاي ذهني تظاهرات هوشي است كه از طريق مشاهده وروش هاي مشابه آن انجام مي گيرد.نمرات درسي مي تواند به منزله يكي از ملاكهاي ميزان هوش دانش آموزمورد توجه واقع شود. دراين جا وارد اين موضوع كه هوش و استعداد ارثي يا اكتسابي است. نمي شويم،آنچه در اين مقوله از اهميت بر خوردار مي باشد  آن است كه ظرفيت هوشي دانش آموز رابسنجيم و شرايطي را فراهم كنيم كه در حداكثرظرفيت ذهني خود رشد كند.

پيشرفت تحصيلي و هوش

- دانش آموزان از نظر پيشرفت تحصيلي و ارتباط آن با هوش به چهار گروه تقسيم مي شوند:

۱-دانش آموزاني كه كمتر از استعداد خود كار مي كنند.

۲-دانش آموزان پرتوقع كه هدف هايي بالاتر از قدرت ذهني خود انتخاب مي كنند.

۳-دانش آموزان با ظرفيت ذهني بالا كه هدف هاي پايين بر مي گزينند.

۴-دانش آموزاني كه در حد ظرفيت ذهني خود تلاش مي كنند.

در مورد گروه چهار مشكلي  وجود ندارد و هدف اصلي در مشاوره آن است كه سه گروه اول را به اين گروه نزديك سازد. بدين منظوروضعيت هريك از گروه ها ي فوق و خدماتي را كه مشاور بايد به آنان ارائه كند،مورد بحث قرار مي دهيم. 

منبع:راهنمايي و مشاوره تحصيلي

دكترسيد مهدي حسيني بيرجندي

تكبر:جهلي ست كه به دانايي خود مي بالد.

تكبر:به جاي بزرگ بودن.خود را بزرگ ديدن است.

تكبر:فخر و مباهات است به هيچ.

تكبر:يعني انكار(دست بالاي دست بسيار است)

تكبر:دوست ويار ديرينه ي تمسخر است.

تكبر:نيش زبان را بهترين تفريح خود مي داند.

تكبر:يعني هميشه حق با من است.

تكبر:حيات خود را از اعتراض و انتقاد مي گيرد.

تكبر:نديدن مغز حقايق و داشتن بينشي سطحي ست.

تكبر:شديدترين نوع ناسپاسي از خالق است.

خاستگاه تكبر،ترس و وحشت است.

تكبر:پادشاه كاخ خيالي خود است و به خاطر نگهباني مداوم ازاين كاخ، هميشه احساس خستگي مي كند.

بهترين نشانه ي متكبر، خشم زود هنگام اوست.

متكبر: بيشتر(بايد) به كار مي برد تا (شايد) و در سخنانش، بيشتراست تا

متكبر: هميشه چيزي براي مخالفت دارد؛ همان طور كه چبزي براي موافقت  ندارد.

متكبر:تحمل شنيدن سخنان و عقايد خود را از زبان ديگران ندارد.

بزرگ ترين ايراد متكبر، بي ايراد دانستن خود است.

متكبر:هيچ گاه شاد نيست، آخر شادي نيز از او پايين تر است.

متكبر:هميشه فخر مي فروشد چون چيزي ديگري براي فروش ندارد.

متكبر:براي بيان مقاصد خود، از زبان خاصي با ساختار تحقير، سود مي جويد.

متكبر:هميشه بر كرسي سوء ظن مي نشيند.

متكبر:همه ي كارهاي خود را از روي لطف و كارهاي ديگران را از روي وظيفه مي بيند.

يكي از اشتغالات دائمي متكبر، عيب جويي ست چرا كه او تنها مي تواند خود را در ديگران ببيند.

از آن جا كه متكبر، درآسمان ها زندگي مي كند، هرگز زمينيان را نمي بيند.

همان تكبري كه مانع سجده ي شيطان بر آدم شد، توانسته مانع مهر و شفقت   متكبران  بر هم نوعان خود شود.

 منبع:كتاب كوچك اخلاق- دكتر شاهرخ شاه پرويزي

 دروغ ، منفوري جهاني:

به اين جمله توجه كنيد:(دريك رابطه ي تعريف شده، دروغ ازشما پيروز ظاهري مي سازد)شايد در سايه ي دروغ كه بي رحمانه به آن لباس زرنگي مي پوشانيم،به موفقيت هايي هم دست يابيم اما هرگز احساس آرامش و رضايت نخواهيم كرد.دراين جمله ي كوتاه، چند نكته نهفته است رابطه، دروغ،پيروزي ظاهري، بازنده ي واقعي، زرنگي،آرامش و در نهايت، احساس رضايت.دروغ ، دروغ پديده اي اجتماعي ست نه فردي وشخصي و يك دادوستد انساني ست كه صرف نظر از سود وزيان طرفين، بايد به ظرافت هاي نهفته در جزءجزء آن بيز توجه نمود،اين دو مقوله يعني پديده هاي اجتماعي  وروابطي مبتني بر درونيات انساني، مارا در برابر مهم ترين و اثرگذارترين اتفاق اجتماعي قرار مي دهد كه بايد فارغ از تمامي عقايد و باورها،تنها از نقطه نظر اجتماعي و انساني ، آن را مورد مطالعه و كنكاش قرار دهيم.

دروغ بد است. اين يك باور خدشه ناپذير است، هيچ كس از دروغ گفتن و دروغ شنيدن، راضي و خوشحال نيست اما هم دروغ موجود است و هم دروغگو: البته دروغ شنيدن، حاصل طبيعي دروغ گفتن است. برخي از روان شناسان و محققان علوم اجتماعي، بر اين باورند كه دروغ، رابطه مستقيم با ضعف دارد و اين ضعف، از چند جهت قابل بررسي ست، ضعف شخصيتي، ضعف بدني، ضعف عقيدتي، ضعف خودباوري، ضعف علمي و...

البته پديده ي مذموم دروغ، ابعاد زيادي براي بررسي دارد اما اين جنبه از جنبه هاي مختلف دروغ گويي،يعني وجود ضعف كه زير ساخت اصلي ترس است، بسيار حائز اهميت مي باشد. به همين سادگي كه ضعف داريم به همين سادگي كه مي ترسيم، به همان اندازه هم ساده و راحت دروغ مي گوييم يا به عبارتي ساده تر، چون مي ترسيم كه ضعف هاي دروني ما آشكار شود، پناه  به ديوار ترك خورده و ويران شونده ي دروغ مي بريم و به ناچار، متحمل دو تنبيه آشكار و نهان مي شويم.

ترس، پديده اي كنترل شونده است ودريك زمان بندي مديريت شده قابل درمان قطعي ست. البته ترس هاي درون شخصيتي، ممكن است آن قدر نهادينه شده باشد كه انسان ديگر به آن ، عنوان ترس و ترسيدن ندهد و با عبارتي حتي غير مرتبط، آن را نام گذاري و توجيه نمايد. مي خواهيم با ترس مبارزه كنيم، پس بايد آن را بشناسيم، آن را بپذيريم به يك هم زيست مسالمت آميز بينديشيم و آن گاه با ايجاد تغييراتي اساسي، آن رابه خصيصه اي مثبت بدل سازيم، آري: ترس مي تواند در يك زمان مناسب، به صفتي مثبت هم چون دورانديشي و حساسيت تبديل شود. دروغ مي گوييم به همان اندازه  كه احساس ضعف مي كنيم و دروغ مي گوييم به همان سادگي كه مي ترسيم. راه پرهيز از دروغ گويي، غلبه بر ترس هلي گاه بي پايه و اساس است و صد البته بايد اذعان نمود كه يكي از راه هاي پرهيز از دروغ گويي، همين شناخت و غلبه بر ضعف هاي دروني ست؛ ضعف هايي كه گاهي وجود خارجي نيز نداشته و نوعي احساس و تضاد دروني ست كه با غلبه بر واقعيت، ما را مجاب مي كند كه فاقد يك ارزش قدرت بخش هستيم و همين مساله، آن  قدر كه ساده و راحت ما را درگير خود مي نمايد، قابل حل نيز مي باشد.

زيباترين و كارآمدترين روش مقابله با اين دو مقوله، شناخت همرا با خواستن است؛ خواستني مبتني بر ميل و اراده ي دروني، خواستني نفوذ ناپذير و محكم و استوار، كوتاه سخن اين كه شناخت خود، قدرتي ناتمام و خدشه ناپذير است.     

آقايان بخوانيد اگر دو ست داريد رابطه زناشئويي خوب داشته باشيد:

تامين و ارتقاي سلامت روان زنان، نيازمند توجه جدي به سلامت و حقوق آنان  است. تامين اين سلامتي،ابعاد متفاوتي دارد كه بخشي از آن،بر عهده ي جامعه،پدر و مادر و فرزندان و بخشي ديگر، بر عهده ي مردان است كه دراين ميان نقش مردان در ارتقاي سلامت روان زنان،از اهميتي خاص و چشم گيري بر خوردار مي باشد. نقش مادري زن،به خوبي مورد توجه قرار گيرد. او را در جايگاهي بسيار بالاتر و مؤثرتر از مرد در جامعه قرار مي دهد. به طوري كه(پيامبرگرامي(ص))مي فرماييد:(بهشت زير پاي مادران است).اين حديث، نه تنها يادآور يك وظيفه ي اختصاصي،بلكه بياني حق شناسانه وتشكر آميز از زن،به عنوان مادر است.

اگر مردان تمايل به ارتقاي سلامت روان همسرشان و برخورداري از خانواده سرآمد، پايدار،مستحكم و كار آمددارند و درصدد تربيت فرزندان شكوفا هستند و ايجاد رابطه اي صميمانه با او را در سر دارند، توجه به نكات زير،ضروري ست.

۱)زنان را درك كنيد:شما بايدنيازها وعواطفي از جمله شادي،ناراحتي،سرزندگي،كسالت و... رادرمورد زنانددرك كنيد.به ويژه اگر مورد بي مهري قرارگرفته اند،بايد موقعيت شان رادرك وبا آنان همدلي كنيد.

۲)زنان گفتگو رادوست دارند:زن با صحبت كردن،تخليه مي شود.اگر چه به نظر شما او صحبت كردن افراط ميكند،اما هرگزاو را.از گفتن باز نداريد.

۳)به حرف هاي آنان گوش دهيد:اولين نشانه ي درك شما از زن،اين است كه به صحبت هايش بادقت گوش دهيد.هنگام صحبت او با دست هاي تان بازي نكنيد، روزنامه نخوانيد،سرتان را بالا بياوريد،صميمانه نگاهش كنيدو...

۴)ازبيان راه حل هاي كوتاه خودداري كنيد:باسرعت چاره جويي و تدبير نكنيد.زن درمورد موضوعات مختلف،به خاطرچاره جويي شما صحبت نمي كند بلكه فقط دوست دارد مساله را بيان كرده باشد،براي نمونه وقتي ميگويد،به جاي گفتن:،اجازه دهيد به صحبت هايش ادامه دهد.

۵)از او بخواهيد احساساتش را بيان كند:نه تنها از گوش كردن اجتناب نكنيد،  بلكه ازاو در آن زمينه،سوال هم بپرسيد تا بيشتر توضيح دهدوحرف بزند.

۶)زن به توجه نياز دارد:به او توجه كنيد، به نياز هايش،لباس هايش،صورتش،فعاليت روزانه اش و...براي نمونه وقتي اوكفش جديدي خريده واز شما مي پرسدفقط به يك كلمه ي بسنده نكنيد در اين موقع،شما بايد به وجد بياييد،به دقت نگاه كنيد و بگوييد

۷)به او احترام بگذاريد:احترام به زن،برايش بسيار لذت بخش است.براي نمونه همواره حق تقدم را به او دهيد وهرگز درمقابل ديگران،شخصيتش را خرد نكنيد.

۸)زن ازاين كه مورد علاقه است،لذت مي برد:زن بيش از مرد،به صميميت و توجه نياز دارد،بنابر اين بااو صميمي شويد واحساس دوست داشتن خود رادرگفته ها و رفتارتان،نشان دهيد.

۹)زن به اعتبار نياز دارد:احترام و توجه شما-به ويژه در حضور ديگران- به او اعتبار مي دهد.

۱۰)به زن قوت قلب دهيد:به او بگوييد كه دوستش داريد،هميشه حمايتش مي كنيد،تنهايش نمي گذاريد،حجم عمده اي از مشكلات زندگي رابه دوش مي كشيد، او، كانون محبت است و خانه بدون او،روح ندارد

۱۱)هرگز همسرتان را با ديگران مقايسه نكنيد:در حضور همسرتان از زنان ديگر صحبت نكنيد، چه به صورت تعريف و چه به صورت انتقاد.

۱۲)همسرخود را با القاب زيبا و پسنديده مورد خطاب قرار دهيد.

۱۳)ابراز محبت كنيد:به شكل مستمر،محبت خود را به او ابراز نماييد وگاهي با هديه دادن به او به مناسبت هاي مختلف(سالگرد ازدواج، تولد و...)، محبت تان را عملا تاييد كنيد.

۱۴)فداكار باشيد:در زندگي،گذشت و فداكاري را پيشه ي خود سازيد. 

اهميت و لزوم مشاوره خانواده

موضوعات قابل طرح در مشاوره خانواده

بررسي اختلافات خانواده و ارائه راهكارهاي مناسب

وجود يك عضو كه از لحاظ رواني داراي مشكلاتي است تأثيرات زيادي روي بافت خانواده دارد. اين مشكلات چه خفيف باشند مثل يك افسردگي خفيف و چه عميق باشند، مثل وجود يك فرد اسكيزوفرن يا عقب مانده ذهني در خانواده قابل توجه هستند. با توجه به اينكه اين دسته از مشكلات اغلب كل اعضاء را مي‌تواند به نحوي تحت تاثير قرار دهد مشاوره با كل اعضاء خانواده لازم به نظر مي‌رسد. به عنوان مثال آموزش خانواده‌اي كه يك عضو معتاد دارد. به عبارتي مشاوره خانواده در اين كاركرد خود علاوه بر شناسايي و ارجاع مناسب اختلالات رواني مثل انواع افسردگي ، اضطرابها ، اختلالات شخصيت ، اختلالات روان تني ، اختلالات جنسي ، اختلالات سوء مصرف مواد ، آموزشهاي لازم را براي ساير اعضاء سالم خانواده ارائه مي‌كند.

وضعيت فعلي مشاوره خانواده در ايران

امروزه در كشور ايران ما اين فرآيند گسترش فراوانتري نسبت به گذشته پيدا كرده است. مردم اطلاعات بيشتري در زمينه انواع مشكلات پيدا كرده‌اند و به لزوم انجام مشاوره تمايل بيشتري نشان مي‌دهند. با افزايش گرايش مردم به انجام مشاوره‌هاي خانواده در زمينه‌هاي گوناگون ، مراكزي كه چنين خدماتي را ارائه مي‌دهند نيز افزايش چشم گيري داشته‌اند. اين مراكز در دو دسته دولتي و خصوصي انجام وظيفه مي‌كنند. استفاده از خدمات دولتي به علت پايين بودن هزينه جلسات كه اغلب تعداد جلسات هم زياد است طرفداران بيشتري پيدا كرده است. مراكز وابسته به بهزيستي ، بيمارستانها ، ادارات بيمه و كارخانجات معمولا چنين خدماتي را ارائه مي‌كنند.